1 Şubat 2022 tarih ve 31737 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 1 Mart 2022 tarihinde yürürlüğe giren Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik kapsamında, fiyat bilgisi içeren reklamlar ile indirimli satış reklamlarına ilişkin tüketicileri korumaya yönelik ek önlemler getirilmiştir.
Buna göre, herhangi bir mal veya hizmetin indirimden önceki satış fiyatının tespitinde indirimin uygulandığı tarihten önceki otuz gün içinde uygulanan en düşük fiyatın esas alınması gerektiği düzenlenmiştir.
Ayrıca, ilgili Yönetmeliğin Ek 1. Maddesi gereğince, Reklam Kurulu tarafından ticari reklam ve haksız ticari uygulamalara karşı tüketiciyi korumaya yönelik kılavuzlar hazırlanacağı düzenlenmiş olup, bu kapsamda Reklam Kurulu tarafından hazırlanan “Fiyat Bilgisi İçeren Reklamlar ile İndirimli Satış Reklamları ve Ticari Uygulamaları Hakkında Kılavuz” (“Kılavuz”) da 12 Nisan 2022 tarihli 320 sayılı Reklam Kurulu toplantısında alınan 2022/1 numaralı ilke kararı ile yürürlüğe girmiştir.
Kılavuz, reklamlarda kullanılabilecek ifadelere yönelik somut örnekler eşliğinde çeşitli ilkeler ortaya koymaktadır. Bu ilkelerden öne çıkan bazıları aşağıdaki şekildedir:
- Teslimat için yapılması gereken zorunlu ve makul masraflar haricinde, tüketicinin bir malı edinebilmesi için ödeme yapması gerektiği durumlarda, o mal için bedelsiz, bedava, ücretsiz veya bunun gibi tanımlamalarda bulunulmamalıdır. Tüketicinin ödemesi gereken tüm, teslimat ve posta ücretlerinin fiyatla birlikte gösterilmesi esastır. Şayet bu ücretler makul bir şekilde önceden hesaplanamazsa tüketicilere “Teslimat ücretleri geçerlidir ve varış yerine göre değişebilir” ve benzeri ifadelerle gerekli bilgilendirme yapılmalıdır.
- Bir satıcı veya sağlayıcının farklı mal veya hizmet kategorileri için farklı indirimler sağlayarak yaptığı genel bir fiyat indirimine ilişkin reklamlarda, mal ve hizmet kategorilerinin ve bunlarla ilgili fiyat indirimlerinin açıkça belirtilmesi gerekmektedir. Kampanyaya dahil olan mal veya hizmetlerin “kış sezonu ürünleri”, “…marka ürünler”, “mavi noktalı ürünler”, “2. ürüne” ve benzeri ifadelerle tüketicilerin anlayabileceği açık ve anlaşılır bir şekilde reklamlarda ayırt edilebilir olması gerekmektedir.
- İndirimli satış̧ kampanyalarına ilişkin reklamlarda “…e varan”, “…den itibaren”,“…e kadar” ibaresine okunabilir büyüklükte yer verilmelidir. Bu ibareler ile indirimli satışa tabi olduğu duyurulan malların kapsamı tüketicinin makul beklentisini karşılamalıdır.
- Yaşlılar, engelliler ve çocuklar gibi hassas tüketici gruplarına yönelik indirimli satış̧ reklamlarında ve ticari uygulamalarda ilave özen gösterilmesi gerekmektedir. Özellikle çocuklara yönelik indirimli satış reklamlarında;
- mal veya hizmetin fiyatının düşük olduğu algısı oluşturacak şekilde, fiyat bilgisinin yanında “yalnızca” veya “sadece” gibi ifadeler kullanılmamalıdır,
- çocuklar, bir mal veya hizmeti edinmek için, ebeveynlerini veya başkalarını ikna etmeye doğrudan teşvik edilmemelidir,
- mal veya hizmetlerin edinilmesi için çocukların sözleşme yapmalarını ima edecek ifadeler kullanılmamalıdır.
Yönetmelik’te yer alan indirimli satış reklamlarına ilişkin düzenlemelere ilişkin aydınlatıcı bilgilerin yer aldığı Kılavuz’da öne çıkan bazı uygulama kuralları aşağıdaki şekildedir:
- Bir mal veya hizmete ilişkin indirim yapıldığını gösteren yazılı, sesli veya görsel herhangi bir ibarenin yer aldığı reklamlarda; indirimden önceki fiyat, indirimli satışın başlangıç ve bitiş tarihleri ile indirimli olarak satışa sunulan mal veya hizmetin miktarı sınırlı ise bu miktarın açık ve anlaşılır bir biçimde belirtilmesi zorunludur.
- İndirimli satış reklamlarında, hangi mal veya hizmetlerin indirimli satışa konu edileceği veya ne kadar indirim uygulanacağı hususlarında anlam karışıklığına yol açarak tüketicileri yanıltabilecek veya gerçekte olduğundan daha fazla indirim uygulanıyormuş izlenimi oluşturacak ifade veya görüntülere yer verilemez.
İlgili mevzuat kapsamında belirtilen yükümlülüklere aykırılık halinde reklam verenlerin sorumluluğunun yanı sıra, aracı hizmet sağlayıcılarının da hangi şartlarda reklam veren olarak sorumlu olabileceği örnekler ile detaylı olarak açıklanmıştır.
Sonuç olarak, Reklam Kurulu tarafından hazırlanan Kılavuz, somut örnekler de vermek suretiyle fiyat bilgisi içeren reklamlara ilişkin son derece koruyucu düzenlemeler getirerek, yeterince açık olmayan veya yanıltıcı olabilecek reklamların önünü kesmeyi amaçlamaktadır.